Sura 2, The Heifer (Al-Baqarah)
[2:0] به نام خدا، بخشنده ترين، مهربان ترين.
[2:1] ا. ل. م.*
Footnote
[2:2] اين کتاب آسمانى اشتباه ناپذير است؛ رهنمودى براى پرهيزكاران؛
سه گروه از مردم: ( 1) پرهيزگاران
[2:3] کسانى که به غيب ايمان دارند و نمازها (ارتباط با خدا)* را به جا مي آورند و از آنچه به آنها روزى مى دهيم،** انفاق مى کنند.
Footnote
[2:4] و به آنچه بر تو نازل شد و به آنچه پيش از تو نازل شد، ايمان مى آورند و به آخرت کاملا يقين دارند.*
Footnote
[2:5] اينان از جانب پروردگارشان هدايت شده اند؛ اينان برندگانند.
(2) كافران
[2:6] و اما کسانى که باور ندارند، برايشان يکسان است؛ چه به آنها هشدار بدهى، يا ندهى، نمى توانند ايمان بياورند.*
Footnote
[2:7] خدا بر افکار و شنوايى شان مهر مى زند و بر چشمانشان پرده اى است. آنان سزاوار مجازاتى سخت شده اند.
(3) منافقان
[2:8] سپس کسانى هستند که مى گويند: "ما به خدا و روز آخر ايمان داريم،" و حال آنکه مؤمن نيستند.
[2:9] آنها سعى دارند كه خدا و کسانى را که ايمان دارند، فريب دهند، در حالى که فقط خود را فريب مى دهند، بدون آنکه دريابند.
[2:10] در افکارشان مرضى است. درنتيجه، خدا بر مرضشان مى افزايد. آنها به خاطر دروغ هايشان سزاوار مجازاتى دردناک شده اند.
[2:11] هنگامى كه به آنها گفته شود: "كار پليد مرتكب نشويد،" مى گويند: "ما که از صالحانيم!"
[2:12] د واقع، آنها كارهاى پليد انجام مى دهند، ولي درك نمى كنند.
[2:13] هنگامي كه به آنان گفته شود: "ايمان آوريد مانند مردمي که ايمان آورده اند،" مي گويند: "آيا مانند بى خرداني که ايمان آوردند، ايمان بياوريم؟" درواقع، اين آنها هستند كه بى خردند، ولي نمي دانند.
[2:14] هنگامي كه با مؤمنان ملاقات کنند، مي گويند: "ما ايمان داريم،" و چون با شياطين خود به خلوت نشينند، مي گويند: "ما با شما هستيم؛ و فقط مسخره مي کرديم."
[2:15] خدا تمسخرشان مى کند و آنان را سرگردان در ستمكاريشان سوق مى دهد.
[2:16] اين آنها هستند که گمراهي را به بهاي هدايت خريدند. چنين معامله اي هرگز سودي به بار نمي آورد و نه هرگز هدايتي يابند.
[2:17] مثال آنها مانند کساني است که آتشي برافروزند، سپس، همين که هاله اي از نور در پيرامونشان پرتو افکند، خدا نورشان را بگيرد و آنها را در تاريکي ها رها كند، ناتوان از ديدن.
[2:18] کر، گنگ و کور؛ آنها از گمراهي خود بازنمي گردند.
[2:19] مثالي ديگر: رگباري است از آسمان که در آن تاريکي ها و رعد و برق است. آنها انگشتانشان را در گوش هايشان فرو برند، تا از چنگ مرگ بگريزند. خدا از کافران كاملا آگاه است.
نور ايمان
[2:20] نزديک است برق بينايي آنها را بربايد. هرگاه برايشان روشن شود، گامي به جلو برمي دارند و چون به تاريکي گرايد، از حرکت بازمي ايستند. اگر خدا بخواهد، مي تواند* شنوايي شان و بينايي شان را برگيرد. خدا بر همه چيز تواناست.
Footnote
[2:21] اي مردم، فقط پروردگارتان را عبادت کنيد- يکتايى که شما و پيشينيان شما را آفريد- باشد که نجات يابيد.
[2:22] يكتايي كه زمين را براي شما قابل سكونت قرار داد و آسمان را بنايى. او از آسمان آب فرو مي فرستد، تا انواع ميوه ها را براي روزى شما فراهم كند. هيچ معبودي را همتاي خدا قرار ندهيد، اكنون كه مي دانيد.
هماورد خواهي رياضى
[2:23] اگر درباره آنچه بر بنده خود* نازل کرديم شک داريد، پس يک سوره مانند اينها ارائه دهيد و شاهدان خود را عليه خدا فرا خوانيد، اگر راست مي گوييد.
Footnote
توصيف تمثيلى دوزخ
[2:24] اگر نمي توانيد- كه هرگز هم نخواهيد توانست - پس آگاه باشيد از آتش دوزخ كه سوخت آن مردم و سنگ هاست؛ آن در انتظار كافران است.
توصيف تمثيلى بهشت
[2:25] به کساني که ايمان مى آورند و زندگي پرهيزكارانه اي را در پيش مى گيرند، بشارت ده که براي آنان باغ هايي با نهرهاى روان خواهد بود. و چون از ميوه هاي آنجا به ايشان روزي دهند، خواهند گفت: "اين همان است که قبلا براى ما فراهم شده بود." اين چنين، به طور تمثيلى برايشان توصيف شده است. در آنجا همسراني پاک خواهند داشت و جاودانه در آن خواهند بود.
[2:26] خدا از آوردن هيچ گونه مثالى* ابا ندارد، از پشه اى ريز گرفته تا بزرگ تر و اما كسانى كه ايمان دارند، مى دانند كه اين حقيقتى است از جانب پروردگارشان. و اما كسانى كه ايمان ندارند، مى گويند: "خدا از چنين مثلى چه منظورى داشت؟" او بدين وسيله بسيارى را گمراه و بسيارى را هدايت مى كند. ولى او هرگز گمراه نمى كند به جز ستمكارانى را،
Footnote
[2:27] كه عهد خدا را پس از پيمان بستن مى شكنند و آنچه را كه خدا به پيوستن آن فرمان داده است، قطع مى كنند و مرتكب كارهاى پليد مى شوند. اينان بازندگانند.
دو مرگ و دو زندگي براي كافران
[2:28] چگونه مي توانيد به خدا کافر شويد در صورتي که مرده بوديد و او به شما زندگي بخشيد، سپس شما را مي ميراند و باز شما را زنده مي کند، سپس بازگشت نهايي شما به سوي اوست؟
[2:29] اوست که آنچه را که در زمين است براي شما آفريد، سپس به آسمان پرداخت و در آن هفت عالم را تکميل کرد.* او از همه چيز کاملا آگاه است.
Footnote
شيطان،"خدائي" موقت
[2:30] به ياد آور که پروردگارت به فرشتگان گفت: "من نماينده اي (خدايي موقت) در زمين قرار مي دهم." آنان گفتند: "آيا مي خواهي کسي را در آن قرار دهي که پليدي را در آن رواج دهد و خون بريزد، و حال آنکه ما مدح تو را مي سراييم، تو را تجليل مي كنيم و حاکميت مطلق تو را ارج مي نهيم؟" او گفت: "من چيزي مي دانم که شما نمي دانيد."
شروع امتحان
[2:31] او تمام اسم ها* را به آدم آموخت. سپس، آنها را به فرشتگان عرضه کرد و گفت: "اسامي اينها را به من بگوييد، اگر حق با شماست."
Footnote
[2:32] گفتند: "شکوه و جلال تو ستايش باد، ما دانشى جز آنچه تو به ما آموخته اي نداريم. تويي داناى مطلق، حکيم ترين."
[2:33] او گفت: "اي آدم، اسامي اينها را به ايشان بگو." و چون اسامي آنها را برايشان بيان کرد، او گفت: "آيا به شما نگفتم که اسرار آسمان ها و زمين را من مي دانم؟ من آنچه را آشکار و آنچه را پنهان کنيد، مى دانم."
[2:34] هنگامى كه به فرشتگان گفتيم: "به آدم سجده کنيد،" آنان سجده کردند، جز ابليس؛ او امتناع ورزيد، او بسيار متکبر و کافر بود.
[2:35] و گفتيم: "اي آدم، با زنت در بهشت زندگي کن و در آنجا از آنچه دوست داريد به فراواني بخوريد، ولي به اين درخت نزديک نشويد، مبادا گناه کنيد."
[2:36] اما شيطان آنان را فريب داد و باعث شد از آنجا اخراج شوند. ما گفتيم: "به عنوان دشمنان يکديگر پايين برويد. محل سكونت و روزي شما تا مدتي در زمين خواهد بود."
کلمات مخصوص
[2:37] سپس، آدم از جانب پروردگارش کلماتي دريافت کرد که او با آن کلمات توبه اش را پذيرفت. اوست توبه پذير، رحيم.
[2:38] گفتيم: "همگي، از آنجا پايين برويد. هرگاه هدايتي از جانب من براي شما آيد، آنان که از هدايت من پيروي کنند، هيچ ترس و اندوهي نخواهند داشت.
[2:39] "و اما کساني که کافر شوند و آيات ما را تکذيب کنند، ساكنان دوزخ خواهند بود که تا ابد در آنجا ماندگارند."
فرمان الهي به تمام يهوديان: به اين قرآن ايمان آوريد
[2:40] اي بني اسراييل، نعمت مرا که بر شما ارزاني داشتم، به خاطر آوريد و به عهد خود وفا کنيد، تا من نيز به عهد خود وفا کنم و هيبت و حرمت مرا ارج نهيد.
[2:41] به آنچه من در اين نازل کرده ام ايمان آوريد، که آنچه را در دست داريد، تصديق مى كند؛ اولين كسى نباشيد كه آن را تکذيب كند. آيات مرا به بهاي اندک معامله نکنيد و مرا در نظر داشته باشيد.
[2:42] حق را با باطل در هم نياميزيد و دانسته حقيقت را پنهان نكنيد.
[2:43] نمازها (ارتباط با خدا) را به جا آوريد، زکات (انفاق واجب) را بدهيد و با رکوع کنندگان به رکوع برويد.
[2:44] آيا مردم را به پرهيزكاري سفارش مي کنيد و خود را فراموش مي کنيد، با اين که شما کتاب آسماني را مي خوانيد؟ آيا نمي فهميد؟
[2:45] از طريق صبر و نماز ياري جوييد. بي گمان اين کاري است دشوار، ولي نه براي حرمتگزاران،
[2:46] که باور دارند پروردگارشان را ملاقات خواهند کرد؛ و سرانجام به سوى او بازمي گردند.
[2:47] اي بني اسراييل، به ياد آوريد نعمت مرا که بر شما ارزاني داشتم و اين که شما را بيش از ساير مردم مورد رحمت قرار دادم.
[2:48] آگاه باشيد از روزي که هيچ نفسى نمى تواند براى نفس ديگرى مفيد باشد، نه شفاعتى پذيرفته خواهد شد، نه غرامتى مى توان پرداخت و نه مي توان از کسي مدد گرفت.
[2:49] به ياد آوريد که شما را از فرعونيان رهانيديم که بدترين آزارها را به شما مي رساندند، پسرانتان را مي کشتند و دخترانتان را زنده مي گذاشتند. آن آزمايشي بود سخت از جانب پروردگارتان.
[2:50] به ياد آوريد که دريا را برايتان شکافتيم؛ شما را نجات داديم و فرعونيان را در برابر چشمانتان غرق کرديم.
[2:51] با اين حال، هنگامي که موسي را براي چهل شب احضار کرديم، شما در غياب او گوساله را به پرستش گرفتيد و ستمکار شديد.*
Footnote
[2:52] با اين همه، پس از آن شما را بخشيديم. باشد كه سپاسگزار باشيد.
[2:53] به ياد آوريد که به موسي کتاب آسماني و فرقان عطا کرديم، باشد که هدايت شويد.
غرور خود را بکشيد
[2:54] به ياد آوريد که موسي به قوم خود گفت: "اي قوم من، شما با پرستش گوساله به نفس خود ستم کرديد. پس به درگاه خالق خود توبه کنيد و غرور خود را بکشيد که اين نزد پروردگارتان براي شما بهتر است." او توبه شما را پذيرفت. اوست آمرزنده، مهربان ترين.
شواهد فيزيکي
[2:55] به ياد آوريد که گفتيد: "اي موسي، ما ايمان نخواهيم آورد، مگر آنکه خدا را عينا ببينيم." درنتيجه، همان طور كه نگاه مي کرديد، صاعقه اي به شما اصابت كرد.
[2:56] سپس شما را پس از آنكه مرده بوديد، دوباره زنده كرديم، باشد كه سپاسگزار باشيد.
در سينا
[2:57] و ابرها را (در صحراي سينا) سايبان شما قرار داديم و براي شما ترانگبين و بلدرچين فرو فرستاديم: "از چيزهاي خويي که برايتان فراهم كرديم، بخوريد." آنان (با عصيان خود) به ما زياني نرساندند؛ آنها فقط به نفس خويش صدمه زدند.
عدم اعتماد به خدا: آنها از ورود به اورشليم امتناع ورزيدند
[2:58] به ياد آوريد که گفتيم: "به اين شهر وارد شويد، جايي که هر قدر روزي بخواهيد، مي يابيد. فقط با تواضع از دروازه وارد شويد و با مردم خوش رفتار باشيد. سپس گناهانتان را مي بخشيم و بر پاداش پارسايان مي افزاييم."
[2:59] اما ستمكاران در ميان آنها، دستورات ديگرى را به جاى احكامى كه به آنها داده شده بود، انجام دادند. درنتيجه، ما بر متجاوزان به خاطر ستمكارى هايشان بلايى از آسمان فرو فرستاديم.
معجزات بيشتر
[2:60] به ياد آوريد که موسي براي قوم خود در جستجوى آب بود. گفتيم: "چوبدست خود را بر آن سنگ بزن." که دوازده چشمه از آن فوران زد. اعضاي هر قبيله محل آب خود را مي دانست. از روزي هاي خدا بخوريد و بياشاميد و در زمين به فساد نگرديد.
سرکشي اسرائيل
[2:61] به ياد آوريد که گفتيد: "اي موسي، ما ديگر تحمل يک نوع غذا را نداريم. از پروردگارت بخواه تا محصولات زميني از قبيل لوبيا، خيار، سير، عدس و پياز براي ما بروياند." گفت: "آيا مي خواهيد چيزهاى پايين تر را جايگزين چيزهاى خوب کنيد؟ به مصر برويد، که هرچه درخواست کرده ايد در آن مي توانيد بيابيد." آنان سزاوار لعنت، خوارى و خفت شده اند و خود را به خشم خدا گرفتار کردند. اين به خاطر آن است که آنان آيات خدا را رد كردند و پيامبران را به ناحق کشتند. اين به خاطر آن است که نافرماني و تعدى کردند.
وحدت تمام تسليم شدگان
[2:62] مسلما، کساني که ايمان دارند، يهوديان، مسيحيان و تازه به دين گرويدگان؛ هر کس که (1) به خدا ايمان دارد و (2) به روز آخر ايمان دارد و (3) زندگي پرهيزكارانه اي را در پيش مى گيرد، پاداش خود را از جانب پروردگار خود دريافت خواهد کرد. ايشان نه از چيزي بترسند و نه اندوهگين خواهند شد.
پيمان با اسراييل
[2:63] در حالى كه كوه سينا را بالاى سرتان نگاه داشتيم با شما عهد بستيم: "بايد از آنچه كه به شما داده ايم، سخت حمايت كنيد و محتواى آن را به خاطر بسپاريد، باشد كه نجات يابيد."
[2:64] ولي شما پس از آن روى گردانديد و اگر به خاطر موهبت خدا و رحمت او بر شما نبود، فنا شده بوديد.
[2:65] شما درباره كسانى كه در ميان شما حرمت سبت را نگاه نداشتند، آگاه شده ايد. به آنها گفتيم: "به پستى بوزينگان درآييد."
[2:66] ما آنها براي نسل خودشان و نسل هاي بعدى عبرتى قرار داديم و پندى روشنگر براي پرهيزكاران.
ماده گاو
[2:67] موسي به قوم خود گفت: "خدا به شما فرمان مي دهد که ماده گاوي را قرباني کنيد." گفتند: "آيا ما را به تمسخر مي گيري؟" گفت: "خدا نكند که مانند نادانان رفتار کنم."
[2:68] آنها گفتند: "از پروردگارت بخواه تا به ما نشان دهد کدامين را." گفت: "او مي گويد که آن ماده گاو نه چندان پير است و نه چندان جوان؛ ميانسال است. اکنون، به دستوري که داده شد، عمل کنيد."
[2:69] گفتند: "پروردگارت را بخوان تا رنگش را به ما نشان دهد." گفت: "او مي گويد که آن ماده گاوي است زرد رنگ، رنگى روشن که بينندگان را به نشاط مي آورد."
[2:70] گفتند: "پروردگارت را بخوان تا به ما نشان دهد كه آن كدام است. به نظر ما ماده گاوها همه شبيه به هم هستند و به خواست خدا ما هدايت خواهيم شد."
[2:71] گفت: "او مي گويد که آن ماده گاوي است که هرگز به شخم زدن زمين يا به آبياري کشتزارها خوار نشده است؛ سالم و بدون لک و پيس." گفتند: "اکنون حقيقت را آورده اي." سرانجام، با اكراه و بي ميلي فراوان آن را قرباني كردند.
منظور از ماده گاو
[2:72] شما شخصى را كشته بوديد، سپس در ميان خود اختلاف كرديد. خدا مى خواست آنچه را كه سعى كرديد پنهان كنيد، آشكار نمايد.
[2:73] گفتيم: "با قسمتى از آن (ماده گاو) به آن (مقتول) بزنيد." در اين هنگام بود که خدا مقتول را دوباره زنده کرد و نشانه هاي خود را به شما نماياند، باشد که بفهميد.
[2:74] با اين حال، دل هاي شما همچون سنگ سخت شد، يا حتي سخت تر. زيرا سنگ هايي هستند که از آن رودخانه ها جاري مي شوند. برخي ديگر از سنگ ها مي شکافند و نهرها به ملايمت از آن روان مي شوند و پاره اي ديگر از سنگ ها از هيبت و حرمت خدا خرد مي شوند. خدا هرگز از آنچه مي کنيد، غافل نيست.
تحريف کلام خدا
[2:75] آيا انتظار داريد كه آنها هم مانند شما ايمان بياورند، در حالي كه بعضي از آنها كلام خدا را مى شنيدند و سپس پس از آنكه خوب مى فهميدند، عمدا آن را تحريف مى كردند؟
کتمان کلام خدا
[2:76] و هنگامي كه مؤمنان را ملاقات ميكنند، مى گويند: "ما ايمان داريم." ولي هنگامي كه گردهم مى آيند، مى گويند: "از اطلاعاتي كه خدا به شما داده است، (مؤمنان را) آگاه نكنيد، مبادا آنها را در استدلالشان درباره پروردگارتان ياري كرده باشيد. آيا نمى فهميد؟"
[2:77] مگر آنها نمي دانند که خدا از آنچه پنهان مي کنند و از آنچه آشکار مي سازند، آگاه است؟
[2:78] در ميان آنها مردمي هستند که از اهل کتاب نيستند و از کتاب آسماني جز آنچه شنيده اند، چيزي نمي دانند. سپس، گمان مي كنند که آن را مي دانند.
[2:79] بنابراين، واي بر كساني كه كتاب آسماني را در طلب مادياتي بي ارزش با دست هاي خود تحريف ميكنند، سپس مي گويند: "اين است آنچه كه خدا نازل كرده است." واي برآنها به خاطر چنين تحريفاتي و واي بر آنها براي منافع نامشروعشان.
ابديت بهشت و جهنم
[2:80] بعضي گفته اند: "مدت دوزخ محدود است و جز براي چند روز در آن نخواهيم بود." بگو: "آيا شما از خدا چنين عهدي گرفته ايد- خدا هرگز خلاف عهدش عمل نمي کند- يا از جانب خدا چيزي مي گوييد كه نمي دانيد؟"
[2:81] مسلما، كساني كه گناه مي كنند و با اعمال پليدشان احاطه مي شوند، ساكنان دوزخ خواهند بود؛ آنها تا ابد در آن ماندگارند.
[2:82] و اما کساني که ايمان مي آورند و زندگي پرهيزكارانه اي را در پيش مى گيرند، از ساكنان بهشت خواهند بود؛ آنها جاودان در آن ماندگارند.
فرامين
[2:83] ما با بني اسراييل پيمان بستيم: "جز خدا را نپرستيد. به والدين خود احترام بگذاريد و به خويشاوندان، يتيمان و تهيدستان توجه كنيد. با مردم خوش رفتاري نماييد. نمازها (ارتباط با خدا) را به جا آوريد و زکات (انفاق واجب) را بدهيد." اما جز عده كمي از شما، بقيه روي گردانديد و مخالفت كرديد.
[2:84] و با شما پيمان بستيم که خون يکديگر را نريزيد و يکديگر را از خانه هاي خود بيرون نرانيد. شما پذيرفتيد و شهادت داديد.
[2:85] با اين حال، هنوز يكديگر را مي كشيد و بعضي از خودتان را از خانههايشان مي رانيد و با گناهكاري و بدخواهي عليه آنها همدست مي شويد. حتي هنگامي كه تسليم شما شدند، از آنها غرامت خواستيد. بيرون راندن آنها از ابتدا براي شما ممنوع شده بود. آيا شما به بخشي از كتاب آسماني ايمان داريد و بخشي را باور نداريد؟ مجازات كساني كه در ميان شما چنين مي كنند، چه باشد، جز خواري در اين دنيا و عذابي بسيار بدتر در روز قيامت؟ خدا هرگز از اعمال شما غافل نيست.
[2:86] اين آنها هستند که زندگي پست دنيا را به بهاي آخرت خريدند. درنتيجه، نه هرگز در مجازاتشان تخفيف داده مي شود و نه فريادرسي خواهند داشت.
پيامبران اسراييل
[2:87] ما به موسي كتاب آسماني عطا كرديم و پس از او رسولان ديگري فرستاديم و به عيسي، پسر مريم، معجزاتي آشكار داديم و به وسيله روح القدس از او حمايت كرديم. آيا اين حقيقت ندارد كه هرگاه رسولي با آنچه كه مورد پسند شما نبود برايتان آمد، غرورتان باعث شد كه متكبر شويد؟ بعضي از آنها را تكذيب كرديد و بعضي از آنها را كشتيد.
بيان مصيبت بار و غم انگيز: "تصميم خود را گرفته ام!"
[2:88] برخي مي گويند: "ما تصميم خود را گرفته ايم!" بلکه، اين لعنت خداست، که در نتيجه کفرشان، آنها را از ايمان آوردن بازمي دارد، جز تعداد كمى از آنها.
با نزول قرآن، مجموعهء کتب آسماني كامل شد
[2:89] هنگامي كه اين كتاب آسماني از جانب خدا برايشان آمد، با آنكه با آنچه دارند، مطابقت مي كند و آن را تصديق مي نمايد و آنها هنگام گفتگو با كافران ظهور آن را پيش بيني مي كردند، هنگامي كه پيش بيني خودشان به وقوع پيوست، آن را باور نكردند. كافران اين چنين به لعنت خدا مبتلا مي شوند.
[2:90] مسلما، نفس خود را به بد چيزي فروختند- اين آيات خدا را صرفا از روي غيظ رد كردند كه چرا خدا در ميان بندگانش موهبت خويش را به هر كه برگزيند، ارزاني مي دارد. درنتيجه، آنها پي در پي به خشم دچار شدند. كافران سزاوار عذابي خواركننده شدهاند.
[2:91] و چون به آنان گفته شود: "به اين آيات خدا ايمان بياوريد،" مي گويند: "ما فقط به آنچه بر ما نازل شد، ايمان داريم." بدين ترتيب، آيات بعدي را باور نمي کنند، با آنكه حقيقتي است از جانب پروردگارشان و آنچه را كه دارند، تصديق مي کند! بگو: "پس چرا پيامبران خدا را کشتيد، اگر باايمان بوديد؟"
درس عبرتي از تاريخ اسرائيل
[2:92] موسي با معجزاتي شگرف نزد شما آمد، با اين حال شما در غياب او، گوساله را پرستيديد و ستمکار شديد.
[2:93] در حالي كه كوه سينا را بالاي سرتان نگاه داشتيم، با شما پيمان بستيم و گفتيم: "از دستوراتي كه به شما دادهايم، با قدرت تمام حمايت كنيد و گوش فرا دهيد." آنها گفتند: "ما مي شنويم، ولي اطاعت نمي كنيم." به دليل كفرشان، دلهايشان فريفته گوساله شد. بگو: "درواقع، آنچه كه اعتقادتان به شما امر مي كند، باعث بدبختي است، البته اگر ايمان و اعتقادي داشته باشيد."
[2:94] بگو: "اگر سراي آخرت نزد خدا ويژه شماست و سايرين از آن محروم هستند، پس آرزوي مرگ کنيد، اگر راست مي گوييد."
[2:95] آنها هرگز آرزوي آن را نمي كنند، به سبب آنچه با دستهاي خويش از پيش فرستادهاند. خدا از ستمكاران كاملا آگاه است.
[2:96] درحقيقت، آنها را به زندگي حريصترين خواهيد يافت؛ حتي به مراتب بيشتر از مشركان. هر يك از آنها آرزو دارد كه هزار سال عمر كند. اما اين عمر طولاني هم نمي تواند او را از مجازات در امان بدارد، حتى هر قدر هم كه عمر كند. خدا بر تمام اعمالشان بيناست.
جبرئيل، واسطهء وحي
[2:97] بگو: "هر کس که با جبرئيل مخالفت كند، بايد بداند که او اين (قرآن) را با خواست خدا، بر قلب تو نازل کرده است که تصديق كننده کتب آسماني پيشين و هدايت و بشارتي است براي مؤمنان."
[2:98] هر کس مخالف خدا و فرشتگان او و رسولان او و جبرئيل و ميکائيل باشد، بداند که خدا با کافران مخالف است.
[2:99] ما آيات را به اين روشني بر تو نازل كردهايم و فقط ستمكاران آن را تكذيب خواهند كرد.
[2:100] آيا واقعيت جز اين است که هرگاه پيماني مي بندند و متعهد مي شوند که به آن وفا کنند، هميشه بعضي از آنها آن را ناديده مي گيرند؟ درواقع، بيشترشان ايمان ندارند.
بي اعتنايي به کتاب خدا
[2:101] اكنون كه رسولي از جانب خدا برايشان آمده است* و با آنكه كتاب آسماني خودشان را ثابت و تصديق مي كند، برخي از پيروان كتاب آسماني (يهوديان، مسيحيان و مسلمانان) به كتاب خدا پشت مي كنند و چنان بي اعتنا هستند كه گويي هرگز كتاب آسماني نداشتهاند.
Footnote
جادو منع شده است
[2:102] آنها آنچه را كه شياطين درباره سلطنت سليمان تعليم دادند، دنبال كردند. گرچه سليمان كافر نبود، ولي شياطين كافر بودند. آنها به مردم جادوگري و آنچه را كه توسط دو فرشته بابل، هاروت و ماروت فرستاده شد، تعليم دادند. آن دو چنين دانشي را ابراز نكردند مگر آنكه گوشزد كنند كه: "اين يك امتحان است. از اين دانش سوء استفاده نكنيد." اما مردم از آن براي حيلههاي شيطاني مانند برهم زدن ازدواجها استفاده كردند. آنها هرگز نمي توانند برخلاف خواست خدا به كسي آسيبي برسانند. درواقع، آنها چيزي را ياد مي گيرند كه به ضرر آنهاست، نه چيزي كه به نفع آنهاست و آنها به خوبي مي دانند كه هر كس طلسم و جادو به كار بندد، در آخرت سهمي نخواهد داشت. درواقع، آنها نفس خود را به بد چيزي مي فروشند، اگر فقط مي دانستند.
[2:103] اگر ايمان بياورند و زندگي پرهيزکارانه اي را در پيش گيرند، پاداش خدا به مراتب بهتر است، اگر فقط مي دانستند.
تغيير دادن کلمات دعا
[2:104] اي كساني كه ايمان آوردهايد، نگوييد: "راعنا"* (چوپان ما باش). درعوض، بگوييد: "انظرنا" (ناظر ما باش) و گوش فرا داريد. کافران سزاوار مجازاتي دردناک شده اند.
Footnote
حسادت محکوم است
[2:105] نه كافران اهل كتاب دوست دارند ببينند که از جانب پروردگارتان نعمتي بر شما فرود مي آيد و نه مشركان. اگرچه، خدا باران رحمتش را به هر كه برگزيند، فرو مي فرستد. خدا صاحب موهبتي است بي انتها.
معجزه نهايي: کد رياضي قرآن
[2:106] هرگاه معجزهاي را نسخ كنيم، يا باعث فراموشي آن شويم، معجزهاي بهتر و يا دست کم مانند آن را مي آوريم. آيا شما اين حقيقت را تشخيص نمي دهيد كه خداست قادر مطلق؟
[2:107] آيا اين حقيقت را تشخيص نمي دهيد كه سلطنت آسمانها و زمين از آن خداست؛ كه شما غير از خدا كسي را به عنوان مولا و سرور خود نداريد؟
[2:108] آيا مي خواهيد از رسول خود چيزى درخواست کنيد که قبلا از موسي درخواست شده بود؟ هرکس کفر را به جاي ايمان انتخاب کند، مسلما از راه راست منحرف شده است.
[2:109] اکنون که شما ايمان آورده ايد، بسياري از اهل کتاب مايلند ببينند که شما به کفر بازگشته ايد. اين ناشي از حسادتي است که در نهاد آنهاست، پس از آنکه حقيقت برايشان آشكار شده است. آنان را ببخشيد و به حال خود رها کنيد، تا خدا حکمش را صادر کند. خداست قادر مطلق.
[2:110] نمازها (ارتباط با خدا) را به جا آوريد و زکات (انفاق واجب) را بدهيد. هر كار نيكي كه از پيش براي نفس خويش بفرستيد، آن را نزد خدا خواهيد يافت. خدا به آنچه مي كنيد، بيناست.
تمام مؤمنان، صرفنظر از نام دينشان، نجات مي يابند
[2:111] برخي گفتهاند: "هيچ كس وارد بهشت نخواهد شد، جز يهوديان يا مسيحيان!" چنين است خيال خام آنها. بگو: "مدرك خود را به ما نشان دهيد، اگر حق با شماست."
تسليم: تنها دين
[2:112] مسلما، کساني که خود را با تمام وجود فقط به خدا تسليم کنند و زندگي پرهيزكارانه اي را در پيش گيرند، پاداش خود را از جانب پروردگار خود دريافت خواهند کرد؛ نه از چيزي بترسند و نه اندوهگين خواهند شد.*
Footnote
[2:113] يهوديان گفتند: "مسيحيان پايه و اساسي ندارند." در حالي كه مسيحيان گفتند: "يهوديان پايه و اساسي ندارند." با آنكه، هر دو كتاب آسماني مي خوانند. چنين است گفتار كساني كه دانشي ندارند. خدا در روز قيامت، درباره اختلافاتشان قضاوت خواهد كرد.
مكررا به مسجد برويد
[2:114] چه كساني پليدتر از آنان كه مساجد خدا را، جايي كه نام او ذكر مي شود، تحريم كنند و در متروك كردن آن همكاري نمايند؟ اينان نبايد به آنجا وارد شوند، مگر با ترس. آنها در اين دنيا از ذلت و خواري رنج مي برند و در آخرت به عذابي عظيم مبتلا خواهند شد.
[2:115] شرق و غرب از آن خداست؛ هر جا رويد خدا در آنجا حضور خواهد داشت. خدا هميشه در همه جا حاضر است، بر همه چيز داناست.
کفر بزرگ
[2:116] آنها گفتند: "خدا پسري اختيار کرده است!" هرگز؛ شکوه و جلال او ستايش باد. همه چيز در آسمان ها و زمين از آن اوست؛ همه فرمانبردار اويند.
[2:117] آغازكننده آسمان ها و زمين: براي انجام هر کاري، به سادگي به آن مي گويد: "باش،" و آن هست.
[2:118] کساني که دانشي ندارند، مي گويند: "اي کاش مي شد خدا با ما سخن بگويد، يا معجزه اي بر ما بيايد!" کساني که پيش از آنها بودند نيز سخناني مشابه اين را گفته اند؛ افکارشان مانند يکديگر است. ما معجزات را براي کساني که به يقين رسيده اند، نمايان مي کنيم.
[2:119] ما تو* را با حقيقت فرستاده ايم تا نويدبخش و هشداردهنده باشي. تو جوابگوي کساني نيستي که سزاوار دوزخ مى شوند.
Footnote
[2:120] نه يهوديان تو را خواهند پذيرفت و نه مسيحيان، مگر آنکه از دين آنها پيروي کني. بگو: "هدايت راستين، هدايت خداست." اگر با وجود دانشي که دريافت كردهاى، به خواسته هايشان تن دهي، هيچ يار و پشتيباني در برابر خدا نخواهي يافت.
[2:121] كساني كه كتاب آسماني دريافت كردند و آن را آن طور كه بايد بدانند مي دانند، به اين ايمان خواهند آورد. و اما كساني كه ايمان نمي آورند، از بازندگانند.
[2:122] اي بني اسراييل، به ياد آوريد نعمتم را که بر شما ارزاني داشتم و اينکه شما را بيش از ساير مردم مورد رحمت قرار دادم.
[2:123] آگاه باشيد از آن روزي كه نه نفسي به نفس ديگري كمك خواهد كرد، نه غرامتي پذيرفته خواهد شد و نه شفاعتي مؤثر خواهد بود و نه به كسي ياري خواهد شد.
ابراهيم
[2:124] به ياد آوريد که ابراهيم از جانب پروردگارش با دستوراتى خاص امتحان شد و همه را به انجام رسانيد. (خدا) گفت: "من تو را براي مردم به امامت برمي گزينم." او گفت: "و نيز نوادگان مرا؟" او گفت: "پيمان من شامل ستمگران نمي شود."
[2:125] ما زيارتگاه (کعبه) را مركزى براى مردم و پناهگاهي امن قرار داده ايم. شما مي توانيد از عبادتگاه ابراهيم به عنوان معبد استفاده کنيد. ما به ابراهيم و اسماعيل ماموريت داديم: "خانه مرا براي زيارت كنندگان و کساني که در آنجا زندگي مي کنند و کساني که رکوع و سجده مي کنند، خالص کنيد."
[2:126] ابراهيم دعا کرد: "پروردگار من، اينجا را سرزميني صلح آميز قرار ده و براي اهالي آن ميوه فراهم كن. به کساني که به خدا و روز آخر ايمان دارند روزي ده." (خدا) گفت: "من به کافران نيز روزي خواهم داد. من اجازه خواهم داد که آنان موقتا لذت ببرند، سپس آنان را به عذاب دوزخ و سرانجامى بسيار بد دچار خواهم كرد."
تمام تکاليف دين تسليم (اسلام) را ابراهيم آورد
[2:127] در حالي كه ابراهيم، همراه با اسماعيل پايههاي زيارتگاه را بر پا مي داشتند (دعا كردند): "پروردگار ما، اين را از ما بپذير. تويي شنوا، داناي مطلق.
[2:128] "پروردگار ما، ما را از تسليم شدگان خود قرار بده و بگذار از نسل ما امتي پديد آيد كه به تو تسليم باشد. آداب دينمان را به ما بياموز و توبه ما را بپذير. تويي آمرزنده، مهربانترين.
[2:129] "پروردگار ما، و در ميان آنان رسولي برانگيز تا آيات تو را برايشان بخواند، به ايشان کتاب آسماني و حکمت تعليم دهد و آنها را خالص گرداند. تويي صاحب اقتدار، حکيم ترين."
[2:130] کيست که از دين ابراهيم روي برتابد، مگر کسي که نفس خويش را فريب دهد؟ ما در اين دنيا او را برگزيده ايم و در آخرت او با پرهيزكاران خواهد بود.
[2:131] هنگامي که پروردگارش به او گفت: "تسليم باش،" گفت: "من به پروردگار عالم تسليم هستم."
[2:132] علاوه بر اين، ابراهيم فرزندانش را به همين كار سفارش کرد و يعقوب نيز چنين کرد: "اي فرزندان من، خدا دين را براي شما مشخص کرده است؛ مبادا تسليم نشده از دنيا برويد."
[2:133] اگر شاهد يعقوب در بستر مرگش بوديد؛ به فرزندان خود گفت: "پس از مرگ من به عبادت چه خواهيد پرداخت؟" گفتند: "خداى تو را عبادت خواهيم کرد؛ خداى پدرانت ابراهيم، اسماعيل و اسحاق را؛ خداى واحد را. ما تسليم او هستيم."
[2:134] چنين است جامعه اي از گذشته. آنها براى آنچه كسب كردند، مسئولند و شما براى آنچه كسب مى كنيد، مسئول هستيد. شما جوابگوى هيچ يک از اعمال آنها نيستيد.
تسليم(اسلام): دين ابراهيم
[2:135] آنها گفتند: "بايد يهودي يا مسيحي باشيد، تا هدايت يابيد." بگو: "ما از دين ابراهيم پيروي مي کنيم- از يکتا پرستي- او هرگز مشرک نبود."
فرقى ميان رسولان خدا نگذاريد
[2:136] بگوييد: "ما به خدا و به آنچه بر ما نازل شد و به آنچه بر ابراهيم، اسماعيل، اسحاق، يعقوب و اسباط نازل شد، ايمان داريم؛ و به آنچه به موسي و عيسي و تمام پيامبران از جانب پروردگارشان داده شد. ما ميان هيچ يك از آنها فرقي نمي گذاريم. ما فقط تسليم او هستيم."
[2:137] اگر آنها هم مانند شما ايمان بياورند، پس هدايت شدهاند. اما اگر روي گردانند، از مخالفان هستند. خدا شما را از شر مخالفت آنها حفظ خواهد كرد؛ اوست شنوا، داناي مطلق.
[2:138] چنين است روش خدا و روش چه کسي بهتر از خداست؟ "ما فقط او را مي پرستيم."
[2:139] بگو: "آيا درباره خدا با ما مشاجره مي کنيد، درحالي که او پروردگار ما و پروردگار شماست؟ ما مسئول اعمال خويش هستيم و شما مسئول اعمال خود. ما فقط به او اخلاص مي ورزيم."
[2:140] آيا مي گوييد که ابراهيم، اسماعيل، اسحاق، يعقوب و اسباط يهودي يا مسيحي بودند؟ بگو: "آيا شما بهتر از خدا مي دانيد؟ کيست پليدتر از آن که شهادتي را که از خدا آموخته است، كتمان كند؟ خدا هرگز از آنچه مي کنيد، غافل نيست."
[2:141] آن بود جامعهاي از گذشته. آنها براي آنچه كسب كردند مسئولند و شما براي آنچه كسب مي كنيد، مسئول هستيد. شما جوابگوي هيچ يك از اعمال آنها نيستيد.
الغاء تعصب و تبعيض
[2:142] در ميان مردم نابخرداني هستند كه مى گويند: "چرا جهت قبله خود را تغيير دادند؟" بگو: "شرق و غرب از آن خداست؛ هر کس که بخواهد، او به راهي مستقيم هدايتش مي کند."
[2:143] اين چنين شما را جامعه اي بي طرف قرار داديم، تا بر مردم شاهد باشيد و رسول بر شما شاهد باشد. ما جهت اصلي قبله را فقط به اين منظور تغيير داديم که معلوم شود چه کساني بي چون و چرا از رسول پيروي مي کنند و چه کساني روي پاشنه خود عقبگرد مي کنند. آن آزمايشي بود دشوار، ولي نه براي آنان که خدا هدايتشان کرده است. خدا هرگز عبادات شما را تباه نمي گرداند. خدا نسبت به مردم رئوف است، مهربان ترين.
جهت قبله مجددا به سوي مکه بازگشت داده شد
[2:144] ما ديده ايم که تو (در جستجوي جهت درست) رو به آسمان مي گرداني. اينک قبله اي تعيين مي کنيم که تو خوشنود شوي. از اين پس، روي خود را به سوي مسجدالحرام بگردان. هر جا که باشيد، همه شما روي خود را به آن سو بگردانيد. کساني که کتاب آسماني پيشين را دريافت کردند، مي دانند که اين حقيقتي است از جانب پروردگارشان. خدا هرگز از آنچه مي کنند، غافل نيست.
[2:145] هر معجزه اي هم که به اهل کتاب نشان دهي، باز از قبله تو پيروي نخواهند کرد. تو نيز از قبله آنها پيروي نکن. آنها حتي از قبله يکديگر پيروي نمي کنند. اگر پس از دانشي که به تو رسيده است، به خواسته هايشان تن دهي، در شمار ستمگران قرار خواهي گرفت.
سوء استفاده از کتاب آسماني: تاکيد بر مطلب دلخواه و كتمان بقيه
[2:146] كساني كه كتاب آسماني دريافت كردند، حقيقت را در اين مي شناسند، همان طور كه فرزندان خود را مي شناسند. با اين همه، برخي از آنها دانسته حقيقت را كتمان مي كنند.
[2:147] اين حقيقتي است از جانب پروردگارت؛ هيچ شكي به خود راه نده.
[2:148] هر يک از شما جهت خود را براي پيروي انتخاب مي كند؛ در پرهيزكاري از يکديگر سبقت بگيريد. هر جا که باشيد، خدا همه شما را احضار خواهد کرد. خداست قادر مطلق.
جهت قبله مجددا به سوي مکه بازگشت داده شد
[2:149] هر جا که روي، (به هنگام نماز) روي خود را به سوي مسجدالحرام* بگردان. اين حقيقتي است از جانب پروردگار تو. خدا هرگز از آنچه انجام مي دهيد، غافل نيست.
Footnote
[2:150] هرجا که روي، (به هنگام نماز) روي خود را به سوي مسجدالحرام بگردان؛ هر جا باشيد (به هنگام نماز) روي خود را به آن سو بگردانيد. بدين ترتيب، مردم هيچ دليلي براي مخالفت با شما نخواهند داشت، مگر ستمگراني که در ميانشان هستند. از آنها نترسيد، بلکه از من بترسيد. آنگاه من نعمت هاي خود را بر شما تمام خواهم کرد، باشد که هدايت يابيد.
[2:151] (نعماتي) از قبيل فرستادن رسولي از ميان خودتان تا آيات ما را برايتان بخواند، شما را خالص گرداند، به شما کتاب آسماني و حکمت بياموزد و به شما چيزهايي تعليم دهد که هرگز نمي دانستيد.
[2:152] به ياد من باشيد، تا به يادتان باشم و شکرگزار من باشيد؛ ناسپاسي نکنيد.
[2:153] اي كساني كه ايمان داريد، از طريق صبر و نماز كمك بجوييد. خدا با كساني است كه صبورانه استقامت مي ورزند.
از اينجا به کجا مي رويم؟
[2:154] درباره کساني که در راه خدا کشته مي شوند، نگوييد: "مردگانند." ايشان نزد پروردگار خود زنده اند، ولي از درک شما خارج است.*
Footnote
[2:155] ما مسلما، شما را با ترس، گرسنگى، از دست دادن پول، جان و محصولات امتحان خواهيم كرد. به صبوران بشارت بده.*
Footnote
[2:156] هرگاه به مصيبتي دچار شوند، مي گويند: "ما متعلق به خدا هستيم و به سوي او بازمي گرديم."
[2:157] اينان سزاوار رحمت و نعمت هايي از جانب پروردگارشان شده اند. اينان از هدايت شدگانند.
زيارت حج
[2:158] تپه هاي صفا و مروه شعائرى است که خدا مقرر كرده است. هر کس حج يا عمره را به جا آورد، خطايي مرتکب نمي شود که مسافت ميان آنها را بپيمايد. اگر کسي داوطلب است كارهاي پرهيزكارانه بيشتري انجام دهد، پس خدا سپاسگزار است، داناي مطلق.
گناه بزرگ
[2:159] كساني كه آيات و هدايت ما را پس از آنكه در كتاب آسماني براي مردم اعلام مي شود، پنهان مي كنند، به لعنت خدا محكوم شده اند؛ لعنت تمام لعنت کنندگان بر آنهاست.
[2:160] و اما کساني که توبه کنند، اصلاح شوند و اعلام كنند، من توبه آنان را مي پذيرم. من آمرزنده ام، مهربان ترين.
[2:161] کساني که ايمان ندارند و كافر بميرند، به لعنت خدا، فرشتگان و تمامي مردم (در روز قضاوت) گرفتار شده اند.
[2:162] آنها تا ابد در آن ماندگارند. نه هرگز در عذابشان تخفيف داده شود و نه مهلتي يابند.
[2:163] خداي شما خداي واحد است؛ خدايي جز او نيست، بخشنده ترين، مهربان ترين.
نشانه هاي خارق العاده الهي
[2:164] در آفرينش آسمان ها و زمين، گردش پياپي شب و روز، کشتي ها که براي منافع مردم در اقيانوس سير مي کنند، در آبي که خدا از آسمان فرو مي فرستد تا دوباره زمين مرده را زنده کند و همه گونه موجودات را در آن پراکنده سازد، در كنترل ماهرانه بادها و در ابرهايي که ميان آسمان و زمين قرار داده شدند، مدارک كافي است براي مردمي که مي فهمند.
بت ها، بت پرستان را طرد مي كنند
[2:165] با اين حال، برخي از مردم معبوداني را همتاي خدا قرار مي دهند و به آنها چنان عشق مي ورزند كه گويي خدا هستند. كساني كه ايمان دارند بيش از هر كس، به خدا عشق مي ورزند. اگر فقط ستمكاران مي توانستند خود را هنگام روبرو شدن با عذاب ببينند، آنگاه متوجه مي شدند كه تمام قدرتها فقط متعلق به خداست و عذاب خدا هيبتانگيز است.
[2:166] پيشوايان، پيروان خود را طرد خواهند كرد. آنها عذاب را خواهند ديد و تمام وابستگى ها در ميانشان قطع خواهد شد.
[2:167] كساني كه پيروي كردند، خواهند گفت: "اگر فرصت ديگري بيابيم، آنها را طرد خواهيم كرد، همان طور كه اكنون آنها ما را طرد كردهاند." خدا اين چنين نتايج اعمالشان را به آنها نشان مي دهد كه چيزي جز ندامت نيست؛ آنها هرگز از دوزخ خارج نخواهند شد.
شيطان حلال ها را، حرام مي کند
[2:168] اي مردم، از محصولات زمين، تمام چيزهايي را كه خوب و حلال هستند بخوريد و از گامهاي شيطان پيروي نكنيد؛ او سرسختترين دشمن شماست.
[2:169] او فقط شما را به پليدي و اعمال زشت امر مي كند و اينكه شما درباره خدا چيزي بگوييد كه نمي دانيد.
حفظ وضع موجود : فاجعه انساني
[2:170] هنگامى كه به آنان گفته شود: "از آنچه خدا در اين نازل کرده است، پيروي کنيد" مي گويند: "ما فقط از آنچه والدينمان انجام مي دادند، پيروي مي کنيم." اگر والدين آنها نفهميدند و هدايت نشده بودند، چطور؟
[2:171] مثال چنين کافراني مانند طوطياني است که هر بانگ و ندايي را که بشنوند، بي آنکه بفهمند تکرار مي کنند. کر، گنگ، و کور؛ آنان نمي توانند بفهمند.
فقط چهار گوشت، حرام است
[2:172] اي كساني كه ايمان آورده ايد، از چيزهاي خوبي كه برايتان فراهم كرديم، بخوريد و شكر خدا را به جا آوريد، اگر تنها او را مي پرستيد.
[2:173] او فقط خوردن حيواناتي را كه (بدون دخالت انسان) خودشان بميرند، خون، گوشت خوك و حيواناتي كه براي غير خدا نذر و اهدا شوند، برايتان حرام مي كند. اگر كسي مجبور (به خوردن اينها) شود، بدون آنكه عمدا اين کار را بکند يا قصد بدي داشته باشد، مرتكب گناهي نمي شود. خداست عفوكننده، مهربان ترين.
پيشوايان فاسد مذهبي معجزه قرآن را پنهان مي دارند
[2:174] كساني كه براي به دست آوردن بهايي ناچيز، آيات خدا را كه در كتاب آسماني است، كتمان مي كنند، چيزي جز آتش در شكم خود فرو نمي برند. خدا در روز قيامت با آنها صحبت نخواهد كرد و آنها را خالص نخواهد نمود. آنها سزاوار عذابي دردناك شده اند.
[2:175] آنها هستند كه گمراهي را به جاي هدايت و عذاب را به جاي بخشش انتخاب كردند. درنتيجه، بايد دوزخ را تحمل كنند.
[2:176] به همين دليل خدا اين كتاب آسماني را كه حامل حقيقت است، نازل كرده است و آنان كه با كتاب آسماني مخالفت مي كنند، سرسخت ترين مخالفان هستند.
تعريف پرهيزكاري
[2:177] پرهيزكاري آن نيست که روي خود را به سوي شرق يا غرب بگردانيد، پرهيزكاران کساني هستند که به خدا، روز آخر، فرشتگان، کتاب آسماني و پيامبران ايمان دارند و پول خود را با خوشرويي و رغبت به خويشاوندان، يتيمان، نيازمندان، مسافران غريب، فقيران و براي آزاد كردن بردگان انفاق مي کنند؛ و نمازها (ارتباط با خدا) را به جا مي آورند و زکات (انفاق واجب) را مي پردازند؛ و هرگاه قولي دهند، به قول خود وفا مي کنند؛ و در برابر آزارها، سختي و جنگ صبورانه استقامت مي کنند. اينان راستگويانند؛ اينان پرهيزكارانند.
منصرف كردن از اعدام
[2:178] اي کساني که ايمان آورده ايد، هرگاه قتلي صورت بگيرد قانون مساوات برايتان مقرر شده است- آزاد در برابر آزاد، برده در برابر برده، مؤنث در برابر مؤنث. اگر خويشان مقتول کسي را عفو کنند، لازم است که او مراتب قدرداني خود را ابراز کند و غرامت منصفانه اي بپردازد. اين تخفيف و رحمتي است از جانب پروردگار شما. هر کس از اين حد تجاوز کند، به مجازاتي دردناک گرفتار مي شود.
[2:179] قانون مساوات حافظ جان شماست، اي خردمندان. باشد که پرهيزكار شويد.
وصيت نامه بنويسيد
[2:180] چنين مقرر شده است که چون مرگ نزديک مي شود، به نفع والدين و خويشاوندان به شيوه اي منصفانه وصيت نامه اى بنويسيد. اين وظيفه پرهيزكاران است.
[2:181] اگر کسي وصيتي را که شنيده است تغيير دهد، گناه اين تغيير بر دوش کساني است که مسئول اين تغيير بوده اند. خداست شنوا، دانا.
[2:182] اگر کسي ببيند که وصيت کننده بي عدالتي فاحشي مرتکب شده است و يا تمايل يک جانبه نشان داده است و براي استقرار عدالت در جهت اصلاح وصيت نامه گام بردارد، گناهي مرتکب نمي شود. خداست آمرزنده، مهربان ترين.
تاکيد روزه و تغييرات آن
[2:183] اي کساني که ايمان آورده ايد، روزه بر شما مقرر شده است، همان گونه که بر کساني که پيش از شما بودند، مقرر شده بود. باشد که نجات يابيد.
[2:184] روزهاي مشخصي (براي روزه گرفتن تعيين شده است)؛ اگر كسي بيمار يا در حال سفر باشد، مي تواند به جاي آن به همان تعداد از روزهاي ديگر را روزه بگيرد. كساني كه مي توانند روزه بگيرند، ولي با سختي فراوان، مي توانند به جاي هر روزي كه روزه را مي شكنند مستمندي را غذا دهند. اگر كسي داوطلبانه (كارهاي پرهيزكارانه بيشتري انجام دهد)، بهتر است. ولي روزه گرفتن براي شما بهترين است، اگر فقط مي دانستيد.
[2:185] رمضان ماهي است كه در آن قرآن نازل شد، كه براي مردم هدايت، تعاليم روشن و كتاب قانون فراهم مي كند. از ميان شما كساني كه شاهد اين ماه هستند، بايد در اين ماه روزه بگيرند. آنان كه بيمار يا در حال سفر هستند به جاي آن مي توانند روزهاي ديگري به تعداد همان روزها روزه بگيرند. خدا براي شما راحتي مي خواهد نه سختى، باشد كه شما وظايف خود را انجام دهيد و خدا را تجليل كنيد كه شما را هدايت كرد و قدرداني خود را ابراز نماييد.
خدا به دعاي" بندگانش" پاسخ مي دهد
[2:186] و چون بندگان من درباره من از تو بپرسند، من هميشه نزديکم. هرگاه مرا بخوانند من به دعاي آنان پاسخ مي دهم. مردم بايد به من پاسخ دهند و به من ايمان آورند، تا ارشاد شوند.
[2:187] در شب هاي روزه داري روابط جنسي با زنانتان حلال شد. آنها محرم اسرار شما هستند و شما محرم اسرار آنها. خدا مي دانست كه شما قبلا به نفس خويش خيانت مي كرديد، او شما را آمرزيده و بخشيده است. از اين پس شما مي توانيد با آنها رابطه جنسى داشته باشيد، در طلب آنچه خدا براي شما مجاز كرده است. مى توانيد بخوريد و بياشاميد تا فجر هنگامى كه رشته سپيد روشنايى از رشته سياه شب مشخص شود. سپس، تا غروب آفتاب روزه بگيريد. اگر تصميم داريد (ده روز آخر رمضان) در مسجد معتكف شويد، روابط جنسي ممنوع است. اينها قوانين خداست؛ از حدود آنها خارج نشويد. خدا اين چنين آياتش را براي مردم روشن مي كند، باشد كه نجات يابند.
رشوه، فساد محكوم است
[2:188] اموال يکديگر را از راه نامشروع تصاحب نکنيد و به متصديان امور، رشوه ندهيد تا ديگران را از بعضي از حقوقشان به طور نامشروع محروم کنيد، در حالي که مي دانيد.
به اصل مطلب بپردازيد و طفره نرويد
[2:189] آنها از تو درباره منازل ماه مي پرسند! بگو: "آنها نمايانگر تعيين زمان براي مردم هستند و زمان حج را معين مي كنند." طفره رفتن پرهيزكارانه نيست؛* پرهيزكاري پيروي كردن از احكام و روراست بودن است. خدا را در نظر داشته باشيد، باشد كه موفق شويد.
Footnote
قوانين جنگ
[2:190] در راه خدا با کساني مي توانيد بجنگيد که به شما حمله مي کنند، ولي تجاوز نکنيد. خدا تجاوزگران را دوست ندارد.
[2:191] مي توانيد كساني را كه عليه شما مي جنگند، بكشيد و آنها را بيرون كنيد از آنجايي كه آنها شما را بيرون كردند. ظلم بدتر از قتل است. با آنها در مسجدالحرام نجنگيد، مگر آنكه در آنجا به شما حمله كنند. اگر به شما حمله كردند، مي توانيد آنها را بكشيد. اين سزاي بحق آن كافران است.
[2:192] اگر دست بردارند، پس خدا عفوكننده است، مهربان ترين.
[2:193] و نيز مي توانيد با آنها بجنگيد تا ظلم از ميان برود و آزادانه خدا را پرستش كنيد. اگر آنها دست بردارند، تعدى نكنيد؛ اجازه حمله فقط عليه متجاوزان داده شده است.
[2:194] در طول ماه هاي مقدس، مي توان هر تجاوزي را به همان نسبت پاسخ داد. اگر آنها به شما حمله كنند، شما هم مي توانيد با مجازاتي منصفانه تلافي كنيد. خدا را در نظر داشته باشيد و بدانيد كه خدا با پرهيزكاران است.
[2:195] در راه خدا خرج كنيد؛ با دست هاي خود خويشتن را به تباهي نكشيد. انفاق كنيد؛ خدا انفاق كنندگان را دوست دارد.
زيارت حج و عمره
[2:196] مراسم کامل حج و عمره را براي خدا به جا آوريد. اگر مانع شما شده اند، قرباني بفرستيد، و موي سرتان را نزنيد تا قرباني شما به مقصدش برسد. اگر بيمار هستيد، يا جراحتي در سر داريد (که ناچاريد موي خود را بزنيد) براي جبرانش روزه بگيريد، يا صدقه دهيد، يا از طريق ديگري که عبادت محسوب مي شود جبران کنيد. در ايام حج عادي، اگر بين عمره و حج شرط احرام را بشکنيد، در عوض حيواني را قرباني کنيد. اگر استطاعت آن را نداريد، سه روز در ايام حج روزه بگيريد و هفت روز هنگامي که به خانه بازگشتيد- که ده روز کامل شود- چنانچه شما از اهالي مسجدالحرام نباشيد. خدا را در نظر داشته باشيد و بدانيد که خدا در اجراي مجازات سختگير است.
چهار ماه حج (ذيحجه، محرم، صفر و ربيع الاول)
[2:197] حج بايد در ماه هاي مشخص انجام شود.* هر كس عازم حج است بايد در ايام حج از آميزش جنسى، بدرفتاري و مجادله خودداري كند. هر كار نيكي انجام دهيد، خدا كاملا از آن آگاه است. هنگامي كه توشه سفر خود را آماده مي كنيد، بهترين توشه، پرهيزكاري است. اي خردمندان، مرا در نظر داشته باشيد.
Footnote
[2:198] اگر (از راه تجارت) در طلب روزي پروردگارتان باشيد، اشتباهي مرتكب نمي شويد. هنگامي كه از عرفات به صف مي رويد، در آن مكان مقدس (مزدلفه) ذكر خدا را بگوييد. او را ياد كنيد كه شما را هدايت كرد؛ پيش از اين، شما گمراه شده بوديد.
[2:199] همگى شما با بقيه مردمى که به صف مي روند، به صف برويد و از خدا طلب بخشش كنيد. خداست عفوكننده، مهربان ترين.
[2:200] هنگامي كه مناسك را به جا مي آوريد، پيوسته خدا را ياد كنيد. همان طور كه پدر و مادر خود را ياد مي كنيد، يا حتي بهتر. بعضي از مردم مي گويند: "پروردگار ما، در اين دنيا به ما بده،" در حالي كه آنها هيچ سهمي در آخرت ندارند.
[2:201] برخي ديگر مي گويند: "پروردگار ما، پرهيزكاري در اين دنيا و پرهيزكاري در آخرت به ما عطا كن و ما را از عذاب دوزخ حفظ فرما."
[2:202] هر يك از آنها سهمي را كه كسب كرده اند، دريافت خواهند كرد. خدا دقيق ترين حسابرس است.
منا: آخرين مرحله از مناسک حج
[2:203] خدا را براي چند روزي (در منا) ياد كنيد؛ هر كس با عجله اين كار را در دو روز انجام دهد، گناهي مرتكب نمي شود و اگر كسي بيشتر بماند، تا زماني كه پرهيزكاري را ادامه دهد، گناهي نكرده است. خدا را در نظر داشته باشيد و بدانيد كه نزد او جمع خواهيد شد.
ظاهر مى ثواند فريبنده باشد
[2:204] ممكن است شخصي از ميان مردم با سخنانش درباره اين دنيا، تو را تحت تاثير قرار دهد و حتي ممكن است خدا را بر افكار دروني خود شاهد بگيرد، در حالي كه او از سرسخت ترين مخالفان است.
[2:205] او به محض آنكه آنجا را ترك كند، در زمين به فساد مي پردازد، مال و جان را به نابودي مي كشاند. خدا فساد را دوست ندارد.
[2:206] هنگامى كه به او گفته شود: "خدا را در نظر داشته باش،" متکبرانه به خشم مي آيد. درنتيجه، تنها سرنوشتي که در انتظار اوست، دوزخ است؛ چه سراي بدي.
[2:207] سپس، كسانى هستند كه زندگي خود را براي خدمت به خدا وقف مي كنند؛ خدا نسبت به چنين پرستش كنندگاني رئوف است.
[2:208] اي كساني كه ايمان آوردهايد، كاملا تسليم شويد؛ از گام هاي شيطان پيروي نكنيد، زيرا او سرسخت ترين دشمن شماست.
[2:209] اگر پس از اين مدارک روشنى که براي شما آمده است، به لغزش دچار شويد، پس بدانيد که خداست صاحب اقتدار، حکيم ترين.
[2:210] آيا آنها منتظرند تا خدا خودش همراه با فرشتگان در ابرهاي متراكم نزد آنها بيايد؟ زماني كه اين اتفاق رخ دهد، تمام امور خاتمه مي يابد و همه چيز نزد خدا بازگردانده مي شود.*
Footnote
معجزات، مسئوليت بيشتري همراه دارند
[2:211] از بني اسراييل سئوال كن كه ما چند معجزه شگرف به آنها نشان دادهايم! كساني كه نعمت هاي خدا را كه به آنها داده شده است، ناديده مي گيرند، خدا در مجازاتشان، بسيار سختگير است.
کوته نظري
[2:212] زندگي اين دنيا در نظر كافران زيبا جلوه داده شده است و آنها كساني را كه ايمان دارند، مسخره مي كنند. اگرچه در روز رستاخيز پرهيزكاران به مراتب برتر از آنها خواهند بود. خدا به هر كه بخواهد، نعمت هاي بي شمار مي بخشد.
حسادت مصيبت بار
[2:213] هنگامي که خدا پيامبران را به عنوان مژده دهنده و هشداردهنده فرستاد، مردم يک امت واحد بودند. او به آنان کتاب آسماني را که حاوي حقيقت بود، نازل کرد تا ميان مردم در اختلافاتشان قضاوت کند. شگفتا، آنان که کتاب آسماني دريافت كردند، كسانى بودند كه با وجود مدارک واضح و روشنى كه به آنها داده شد، هر کتاب آسماني جديدي را تکذيب کردند. اين ناشي از حسادت آنهاست. خدا به خواست خود، کساني را که ايمان دارند به سوي آن حقيقتي که سايرين در آن اختلاف دارند، هدايت مي نمايد. هر کس که بخواهد، خدا او را در راه راست هدايت مي کند.*
Footnote
[2:214] آيا انتظار داريد به بهشت برويد بي آنکه مانند گذشتگان مورد آزمايش قرار گيريد؟ آنان با سختي ها و مصيبت ها مورد آزمايش قرار گرفتند و چنان تکان خوردند که رسول و کساني که همراه او ايمان آورده بودند، گفتند: "پيروزي خدا کجاست؟" پيروزي خدا نزديک است.
انفاق به چه کساني تعلق مي گيرد
[2:215] از تو درباره انفاق مي پرسند. بگو: "آنچه انفاق مي کنيد بايد به والدين، خويشاوندان، يتيمان، تهيدستان و مسافران غريب برسد." هر کار نيکي که انجام دهيد، خدا كاملا از آن آگاه است.
مؤمنان: برندگان نهايي
[2:216] ممکن است جنگ بر شما تحميل شود، اگرچه شما آن را دوست نداريد. بسا چيزي که دوست نداريد و خير شما در آن نهفته است. بسا چيزي که دوست داريد و براي شما بد است. خدا مي داند، درحالي که شما نمي دانيد.
جور و ستم محکوم است
[2:217] از تو درباره ماههاي مقدس و جنگيدن در آن سئوال مي کنند. بگو: "جنگيدن در آن نشانه بى حرمتى است. اگرچه، بازداشتن از راه خدا و کافرشدن به او و بى حرمتى به مسجدالحرام و بيرون راندن اهالي آن، از نظر خدا بزرگ ترين هتک حرمت است. ظلم بدتر از قتل است." اگر بتوانند مدام با شما مى جنگند تا شما را از دينتان بازگردانند. کساني از شما که از دين خود برگردند، اعمال خود را در اين دنيا و آخرت تباه کرده اند. اينان ساكنان دوزخ اند، كه در آنجا تا ابد ماندگارند.
[2:218] كسانى كه ايمان دارند و كسانى كه در راه خدا مهاجرت و كوشش مى كنند، سزاوار رحمت خدا شده اند. خداست عفوكننده، مهربان ترين.
قمار و مسکرات حرام است
[2:219] از تو درباره مسکرات و قمار سئوال مي کنند. بگو: "در آنها گناهي است بزرگ و منافعي چند براي مردم. ولي گناه آن بسيار سنگين تر از سود آن است." و نيز از تو مي پرسند چه انفاق کنند. بگو: "مازاد را." خدا به اين روشني آيات خود را بر شما بيان مي کند، تا بينديشيد،
[2:220] درباره اين دنيا و آخرت. از تو درباره يتيمان مي پرسند. بگو: "بهترين کاري که شما مي توانيد براي ايشان انجام دهيد، اين است که آنها را پرهيزكار بار آوريد. اگر اموال آنان را با اموال خود مخلوط مي کنيد، مانند يک عضو خانواده با آنان رفتار کنيد." خدا مي داند که چه کسي صالح است و چه کسي تبهکار. اگر خدا مي خواست، مي توانست قوانين دشوارتري بر شما تکليف کند. خداست صاحب اقتدار، حکيم ترين.
با مشرکان ازدواج نکنيد
[2:221] با زنان مشرک ازدواج نکنيد، مگر آنكه ايمان بياورند؛ يک زن باايمان بهتر از يک زن مشرک است، حتي اگر او را دوست داشته باشيد. و نيز دختران خود را به ازدواج مردان مشرک درنياوريد، مگر آنكه ايمان بياورند. يک مرد باايمان بهتر از يک مرد مشرک است، حتي اگر او را دوست داشته باشيد. اينان به سوي دوزخ دعوت مي کنند، در حالي که خدا به خواست خود به بهشت و آمرزش دعوت مى كند. او آيات خود را اين چنين واضح براي مردم بيان مي کند، تا توجه کنند.
عادت ماهانه
[2:222] از تو درباره عادت ماهانه مي پرسند. بگو: "بايد در طى عادت ماهانه از روابط جنسي با زنان خودداري کنيد که آن زيانبار است؛ با ايشان نزديکي نکنيد تا آن دوره را تمام كنند. هنگامي که تمام شد، رابطه جنسي را به شيوه اي مي توانيد با ايشان برقرار کنيد که خدا طرح كرده است. خدا توبه کنندگان و پاكيزگان را دوست دارد."
[2:223] زنان شما حامل ذريه شما هستند. بنابراين، مي توانيد بدان گونه که دوست داريد، به شرط رعايت پرهيزكاري، از اين مزيت برخوردار شويد. خدا را در نظر داشته باشيد و بدانيد که او را ملاقات خواهيد کرد. به مؤمنان بشارت ده.
نام خدا را بيهوده نبريد
[2:224] نام خدا را دستاويز سوگندهاي عادي خود قرار ندهيد، تا خود را باتقوا و متدين نشان دهيد، يا در ميان مردم اعتبار کسب کنيد. خداست شنوا، دانا.
[2:225] خدا شما را به خاطر قسم هاى لفظى مسئول نمى داند؛ او شما را براى نيت هاى درونيتان مسئول مى داند. خداست عفوكننده، باگذشت.
احکام طلاق
[2:226] کساني که قصد دارند زنان خود را طلاق دهند، بايد چهار ماه صبر کنند (که آرام شوند)؛ اگر منصرف شوند و آشتي کنند، پس خداست عفوكننده، مهربان.
[2:227] اگر طلاق بگيرند، پس خداست شنوا، دانا.
[2:228] زنانى كه طلاق گرفتند (پيش از ازدواج با مرد ديگر) بايد تا سه عادت ماهانه صبر كنند. اگر به خدا و روز آخر ايمان دارند، برايشان قانونى نيست كه آنچه را خدا در رحم هايشان مى آفريند، پنهان كنند. (در صورت حاملگى) اگر شوهر بخواهد دوباره با زنش ازدواج كند، خواسته او بر خواسته زن مقدم است. زنان در نهايت عدل و انصاف، همان طور که حقوقى دارند، تعهداتي نيز دارند. بنابراين، (درصورت حاملگى) خواسته مرد ارجحيت دارد. خداست صاحب اقتدار، حكيم ترين.
[2:229] در طلاق مى توان دوبار رجوع كرد. به زنى كه طلاق گرفته است، بايد اجازه داده شود تا در همان خانه دوستانه زندگى كند، يا دوستانه آنجا را ترك نمايد. براى شوهر حلال نيست تا چيزى را كه به او داده است، پس بگيرد. مگر آنكه طرفين بترسند كه نتوانند قانون خدا را رعايت كنند. اگر بيم آن رود كه از قانون خدا سرپيچى كنند، اشتباهى نمى كنند اگر زن به ميل خود آنچه را كه مى خواهد پس بدهد. اينها قوانين خداست؛ از حدود آنها تجاوز نكنيد. كسانى كه از حدود قوانين خدا پا فراتر نهند، بى عدالتى مى كنند.
[2:230] اگر (براي بار سوم) او را طلاق دهد، ازدواج مجدد آن دو غير قانوني است، مگر آنکه او با مردي ديگر ازدواج کند، سپس او نيز وى را طلاق دهد. در اين صورت شوهر اول مي تواند مجددا با وي ازدواج کند، مشروط بر آنکه آنها قوانين خدا را رعايت کنند. اينها قوانين خداست؛ او آنها را براي مردمي که مي دانند، شرح مي دهد.
زنان مطلقه را از خانه بيرون نكنيد
[2:231] اگر زنان را طلاق دهيد، هنگامى كه عده (سه عادت ماهانه) آنها به پايان رسد، بايد به آنها اجازه دهيد در همان خانه دوستانه زندگى كنند، يا بگذاريد دوستانه آنجا را ترك نمايند. براي انتقام جويى، آنها را مجبور نكنيد تا برخلاف ميلشان بمانند. هر كس اين كار را بكند به نفس خويش ستم مى كند. آيات خدا را بيهوده نگيريد. نعمت هاى خدا را بر خود به ياد آوريد و اينكه او برايتان كتاب آسمانى و حكمت فرو فرستاد تا شما را روشن كند. خدا را در نظر داشته باشيد و بدانيد كه خدا بر همه چيز آگاه است.
[2:232] اگر زنان را طلاق دهيد، هنگامى كه عده آنها به سر رسيد، آنها را از ازدواج مجدد با شوهرانشان منع نکنيد، اگر که با حسن تفاهم خواهان آشتي باشند. کسانى از شما که به خدا و روز آخر ايمان دارند، اين را رعايت مي کنند. اين براي شما پاک تر و پرهيزكارانه تر است. خدا مي داند، در حالي که شما نمي دانيد.
[2:233] مادران مطلقه، اگر پدر بخواهد، بايد دو سال تمام، كودكان خود را شير دهند. پدر بايد خوراك و پوشاك مادر را منصفانه فراهم كند. به هيچ كس نبايد بيش از توانايي اش تحميل شود. نه مادر بايد به خاطر كودك خود صدمه ببيند و نه پدر. (اگر پدر بميرد)، وارث او بايد اين مسئوليت ها را بر عهده گيرد. اگر پدر و مادر نوزاد پس از مشورت هاى لازم، هر دو مصمم به جدايى باشند، اشتباهى نمى كنند. اگر دايه استخدام كنيد، مشروط بر آنكه حقوقشان را منصفانه بپردازيد، اشتباهى نمى كنيد. بايد خدا را در نظر داشته باشيد و بدانيد كه خدا بر تمام اعمالتان بيناست.
پيش از ازدواج مجدد ، عده را به پايان برسانيد
[2:234] كسانى كه بميرند و زنانى باقى بگذارند، بيوه هايشان بايد چهار ماه و ده روز (پيش از ازدواج مجدد) صبر كنند. هنگامى كه عده خود را به پايان رساندند، اشتباهى نمى كنيد اگر بگذاريد هر كار پرهيزكارانه اى را كه مايلند، انجام دهند. خدا از تمام اعمالتان كاملا آگاه است.
[2:235] هيچ گناهى مرتكب نمي شويد اگر نامزدى خود را با آن زنان اعلام كنيد، يا آن را پنهان نماييد. خدا مي داند كه شما به آنها فكر مى كنيد. با آنها مخفيانه ملاقات نكنيد، مگر آنكه بخواهيد درباره امرى پرهيزكارانه صحبت كنيد. با آنها زناشويى نكنيد تا اينكه عده آنها به پايان رسد. بايد بدانيد كه خدا افكار درونى شما را مى داند و او را در نظر داشته باشيد. بدانيد كه خداست عفوكننده، باگذشت.
شكستن تعهد ازدواج
[2:236] اشتباهى مرتكب نمى شويد اگر زنان را پيش از تماس زناشويي، يا پيش از تعيين مهريه طلاق دهيد. در اين صورت، بايد به آنان غرامت بپردازيد- ثروتمند به اندازه توانايى اش و تهىدست به اندازه توانايى اش- غرامتي منصفانه. اين وظيفه اى است بر نيکوکاران.
[2:237] اگر زنان را پيش از تماس زناشويي، ولي پس از تعيين مهريه طلاق دهيد، نيمي از مهريه را به عنوان غرامت بدهيد، مگر آنکه آنها به ميل خود از حق خود صرف نظر کنند، يا هر يك از آنها که باعث طلاق شده است از مهريه صرف نظر کند. گذشت به پرهيزكاري نزديک تر است. روابط دوستانه را ميان خود حفظ کنيد. خدا بر تمام اعمال شما بيناست.
با خواندن نماز، ارتباط برقرار كنيد
[2:238] مرتب نمازها (ارتباط با خدا) را به جا آوريد، به خصوص نماز ميانى را، و خود را كاملا به خدا اختصاص دهيد.
[2:239] در مواقع غير عادي، مي توانيد در حال راه رفتن، يا سواره نماز بخوانيد. همين که در امان شديد، خدا را ياد کنيد؛ بدان گونه که او به شما آموخت و شما هرگز نمي دانستيد.
نفقه زنان بيوه و مطلقه
[2:240] كسانى كه بميرند و زنانى باقى بگذارند، بايد وصيت نامه اى زنانشان را تا يك سال تامين كند، در صورتى كه در همان خانه بمانند. اگر خودشان بروند، شما گناهى مرتكب نمى شويد كه آنها را آزاد بگذاريد تا مطابق ميل خود رفتار كنند، مشروط بر آنكه تقوى رعايت شود. خداست صاحب اقتدار، حكيم ترين.
[2:241] همچنين زنان مطلقه، بايد منصفانه تامين شوند. اين وظيفه پرهيزكاران است.
[2:242] خدا اين چنين آيات خود را براي شما شرح مي دهد، باشد که بفهميد.
كوشش در راه خدا
[2:243] آيا توجه كرده اى به كسانى كه از بيم مرگ از خانه هايشان گريختند، با آنكه هزاران تن بودند؟ خدا به آنها گفت: "بميريد،" سپس آنها را دوباره زنده كرد. خدا موهبت خويش را بر مردم ارزانى مي دارد، ولى بيشتر مردم ناسپاسند.
[2:244] در راه خدا بجنگيد و بدانيد که خدا شنواست، دانا.
[2:245] چه كسانى مى خواهند به خدا وام دهند، وام پرهيزكارى تا چندين برابر آن به آنها بازگردانده شود؟ خداست كه روزى را فراهم مي كند و دريغ مى دارد و شما نزد او بازگردانده خواهيد شد.
طالوت
[2:246] آيا به رهبران اسراييل پس از موسي توجه كرده اي؟ آنها به پيامبر خود گفتند: "اگر پادشاهي براي ما برگزيني که ما را رهبري کند، ما در راه خدا خواهيم جنگيد." گفت: "آيا مقصودتان اين است که اگر فرمان جنگ بر شما صادر شود، نمي جنگيد؟" گفتند: "چرا در راه خدا نجنگيم، حال آنکه ما از ديار خود و از فرزاندان خود محروم شده ايم؟" با اين حال، هنگامى که فرمان جنگ برايشان صادر شد، آنها پشت کردند، جز عده كمى. خدا از ستمگران کاملا آگاه است.
زير سؤال بردن حکمت خدا
[2:247] پيامبرشان به آنها گفت: "خدا طالوت را به پادشاهى شما تعيين كرده است." آنها گفتند: "او چگونه مي تواند بر ما پادشاهى كند، در حالى كه ما براى پادشاهى شايسته تريم؛ او حتى ثروتى هم ندارد؟" او گفت: "خدا او را بر شما برگزيده است و با دانش فراوان و قدرت جسمانى او را مورد رحمت قرار داده است." خدا پادشاهى خويش را به هر كه بخواهد، عطا مي نمايد. خداست سخاوتمند، داناى مطلق.
صندوق پيمان
[2:248] پيامبرشان به آنان گفت: "نشانه پادشاهي او اين است که صندوق پيمان به شما بازگردانيده خواهد شد، که اين اطمينان خاطري است از جانب پروردگارتان و آثارى است كه از مردم موسي و مردم هارون باقى مانده است. فرشتگان آن را حمل خواهند کرد. اين نشانه بايد براي شما متقاعدکننده باشد، اگر واقعا مؤمن هستيد."
داوود و جالوت
[2:249] هنگامي كه طالوت فرماندهي لشکر را بر عهده گرفت، گفت: "خدا شما را به وسيله نهري مي آزمايد. هر كس از آن بنوشد با من نيست- فقط كساني كه از آن نمي چشند با من هستند- مگر فقط يك جرعه. به جز عده كمى، بقيه از آن نوشيدند. وقتي او همراه با كساني كه ايمان آوردند، از آن عبور كرد، آنها گفتند: "اكنون ما قدرت روبرو شدن با جالوت و سپاهيانش را نداريم." كساني كه به ملاقات با خدا آگاه بودند، گفتند: "چه بسا، با اجازه خدا سپاهي كوچك لشکري بزرگ را شكست داده است. خدا با كساني است كه صبورانه استقامت مي ورزند."
[2:250] هنگامي كه با جالوت و سپاهيانش روبرو شدند، دعا كردند: "پروردگار ما، به ما صبر عطا فرما، ما را ثابت قدم بدار و از ما در مقابل مردم كافر حمايت كن."
[2:251] آنان با اجازه خدا آنها را شكست دادند و داوود جالوت را كشت. خدا به او پادشاهي و حكمت عطا كرد و همان طور كه مي خواست، او را تعليم داد. اگر خدا از بعضي از مردم در مقابل بعضي ديگر پشتيباني نمي کرد، هرج و مرج زمين را فرا مي گرفت. ولي خدا موهبت خود را بر مردم ارزاني مي دارد.
[2:252] اينها وحى خداست. ما، بحق، آن را از طريق تو* مي خوانيم، زيرا تو يکي از رسولاني.
Footnote
چندين رسول / يک پيام
[2:253] اين رسولان؛ بر بعضي از آنان بيش از بعضي ديگر نعمت داديم. براى مثال، خدا با يکي سخن گفت، و برخى از آنان را به درجات بالاتر رسانديم. و به عيسي، پسر مريم، معجزاتي شگرف داديم و او را توسط روح القدس حمايت کرديم. اگر خدا مي خواست، پيروان آنها پس از مدارک روشنى که برايشان آمد، با يکديگر نمي جنگيدند. درعوض، در ميان خود اختلاف ايجاد کردند؛ بعضي از آنها ايمان آوردند و بعضي ايمان نياوردند. اگر خدا مي خواست، آنها نمي جنگيدند. همه چيز طبق خواست خداست.
شفاعتي وجود ندارد
[2:254] اي کساني که ايمان آورده ايد، از آنچه به شما روزي داده ايم انفاق کنيد، پيش از آنکه روزي فرا رسد که در آن نه معامله اي در کار است، نه ارفاقي به سبب خويشاوندى و نه هيچ گونه شفاعتي. کافران بى عدالتى مى كنند.
[2:255] خدا: خدايى جز او نيست، زنده، پاينده. هرگز لحظه اي بي خبري يا خواب او را فرا نمي گيرد. همه چيز در آسمان ها و زمين از آن اوست. کيست که بتواند نزد او به شفاعت برخيزد، بي آنکه با خواست او مطابقت داشته باشد؟ او گذشته و آينده آنان را مي داند. هيچ کس به دانشي دست نمي يابد، مگر به خواست او. قلمرو او آسمان ها و زمين را در بر گرفته است و اداره آنها هرگز بر او دشوار نيست. اوست باري تعالي، بزرگ.
دين اجباري نيست
[2:256] هيچ اجباري در دين نيست: اينک راه درست از راه غلط مشخص شده است. هرکس شيطان را محکوم و رها کند و به خدا ايمان آورد، به محکم ترين ريسمانى چنگ زده است که هرگز پاره نمي شود. خداست شنوا، بر همه چيز دانا.
[2:257] خدا مولاى كسانى است كه ايمان دارند؛ او آنها را از تاريكى ها به روشنايى راهنمايى مي كند. و اما كسانى كه ايمان ندارند، معبودانشان مولاى آنها هستند كه آنها را از روشنايى به تاريكى ها رهبرى مي كنند- اينان ساكنان دوزخ خواهند بود؛ آنها تا ابد در آن مي مانند.
مناظره شجاعانه ابراهيم
[2:258] آيا توجه كرده اى به آن کس که خدا به او پادشاهي داده بود و او با ابراهيم درباره پروردگارش مجادله مي کرد؟ ابراهيم گفت: "پروردگار من زندگي مي بخشد و مي ميراند." او گفت: "من زندگي مي بخشم و مي ميرانم." ابراهيم گفت: "خدا خورشيد را از مشرق بيرن مى آورد، آيا تو مي تواني آن را از مغرب بيرون آوري؟" پس کافر مات و مبهوت بماند. خدا ستمکاران را هدايت نمي کند.
درسى درباره مرگ
[2:259] در نظر بگيريد آن شخصى را كه از شهر متروكى مي گذشت و در شگفت بود كه: "خدا چگونه مي تواند اين را پس از مرگ دوباره زنده كند؟" سپس خدا او را به مدت صد سال در مرگ نهاد، پس از آن او را برانگيخت. گفت: "چه مدت در اينجا مانده اى؟" او گفت: "من يك روز، يا قسمتى از روز در اينجا بوده ام." او گفت: "نه! تو صد سال در اينجا بوده اي. با اين حال، به غذا و نوشيدنى خود نگاه كن كه فاسد نشده است. به الاغ خود نگاه كن- ما بدين ترتيب تو را درسى براى مردم قرار مى دهيم. اكنون، توجه كن كه ما چطور استخوان ها را مي سازيم، سپس آن را با گوشت مي پوشانيم." هنگامى كه او فهميد چه اتفاقى افتاده است، گفت: "حالا مي دانم كه خداست قادر مطلق."
هر مؤمني به اطمينان قلب نياز دارد
[2:260] ابراهيم گفت: "پروردگارا، به من نشان بده که چگونه مردگان را زنده مي کني." او گفت: "مگر باور نداري؟" گفت: "بله دارم، ولي مي خواهم قلب خود را اطمينان بخشم." گفت: "چهار پرنده را بگير، نشانه هايشان را بررسي کن، پاره اي از هر پرنده را بر فراز تپه اي جاي ده، سپس آنها را به سوي خود فراخوان. آنها شتابان به سوي تو خواهند آمد. اين را بدان که خداست صاحب اقتدار، حکيم ترين."
بهترين سرمايه گذاري
[2:261] مثال كسانى كه پول خود را در راه خدا خرج مي كنند مانند دانه اى است كه از آن هفت خوشه برويد و در هر خوشه صد دانه باشد. خدا اين را براى هر كس بخواهد، چندين برابر مي افزايد. خداست سخاوتمند، دانا.
[2:262] کساني که از پول خود در راه خدا خرج کنند و از پس انفاق خود اهانت نکنند و نرنجانند، پاداش خود را از جانب پروردگارشان دريافت خواهند کرد؛ ايشان نه ترسي خواهند داشت و نه اندوهگين خواهند شد.
[2:263] گفتار محبت آميز و دلجويي بهتر از بخششي است که اهانتي به دنبال داشته باشد. خداست غنى، باگذشت.
[2:264] اي کساني که ايمان آوردهايد، انفاق خود را با نکوهش و اهانت بي ثمر نکنيد، مانند کسي که پول خود را براي خودنمايي خرج مي کند و به خدا و روز آخر ايمان ندارد. مثال او مانند تخته سنگي است که قشر نازکي از خاک بر روي آن نشسته باشد؛ همين که رگباري ببارد، خاک را مي شويد و سنگ را بي ثمر باقي مى گذارد. از زحماتي که کشيده اند، چيزي عايدشان نشود. خدا مردم كافر را هدايت نمي کند.
انفاق
[2:265] مثال كسانى كه پول خود را با خلوص نيت، براى خوشنودى خدا مي بخشند، مانند باغى است با خاكى بسيار حاصل خيز؛ هنگامى كه باران سنگينى ببارد، دو برابر محصول مي دهد و اگر باران زياد نباشد، نم نم بارانى هم كافى خواهد بود. خدا بر تمام اعمالتان بيناست.
[2:266] آيا کسي از شما دوست دارد باغي از درختان خرما و انگور داشته باشد، با نهرهاي روان و محصولات فراوان؟ سپس، همين که پا به سن نهد و فرزاندانش هنوز به او وابسته باشند، فاجعه اى رخ دهد و باغ او را بسوزاند؟ اين چنين خدا آيات را براي شما واضح مي کند، باشد که بينديشيد.
چه بايد انفاق کرد؟
[2:267] اي کساني که ايمان آورده ايد، از چيزهاي خوبي که به دست مي آوريد و از آنچه از زمين براي شما فراهم كردهايم، انفاق کنيد. چيزهاي بد را براي بخشش جدا نکنيد، همان طور که خودتان آن را نمي پذيريد، مگر با چشمان بسته. بدانيد که خداست غنى، ستودنى.
[2:268] شيطان به شما وعده فقر مي دهد و شما را به كارهاى پليد امر مي كند، در حالى كه خدا شما را به موهبت و بخشش وعده مى دهد. خداست سخاوتمند، داناى مطلق.
حکمت: گنجي بزرگ
[2:269] او به هر كه برگزيند، حكمت عطا مى كند و هر كس به حكمت دست يابد، به نعمت بزرگى نائل شده است. فقط خردمندان توجه خواهند كرد.
صدقات پنهاني بهتر است
[2:270] هرچه انفاق کنيد، يا هر نذري که ادا کنيد، خدا از آن کاملا آگاه است و اما ستمکاران هيچ ياوري نخواهند داشت.
[2:271] اگر صدقات خود را آشکار کنيد، باز هم خوب است ولي اگر آن را پنهاني، به تهيدستان بدهيد، براي شما بهتر است و گناهان بيشتري را از شما پاک مي کند. خدا از آنچه مي کنيد، کاملا آگاه است.
فقط خداست که هدايت مي کند
[2:272] تو مسئول هدايت هيچ كس نيستى. فقط خداست كه هر كه را بخواهد (هدايت شود) هدايت مي كند. هرچه انفاق كنيد به نفع خود كرده ايد. هر انفاقى كه مي كنيد بايد به خاطر خدا باشد. هرچه انفاق كنيد، بدون كوچک ترين بي عدالتى به شما بازگردانده خواهد شد.
[2:273] انفاق بايد به تهيدستاني داده شود که در راه خدا تحت فشار قرار گرفتند و نمي توانند مهاجرت کنند و چنان مناعت طبعى دارند، که اگر كسى نداند ممكن است تصور كند كه آنها ثروتمند هستند. ولي شما مي توانيد آنها را با نشانه هاي خاصى تشخيص دهيد؛ آنها هرگز به اصرار از مردم درخواست نمي کنند. هرچه انفاق کنيد، خدا كاملا از آن آگاه است.
[2:274] کساني که شب و روز، در نهان و آشکار، انفاق مي کنند پاداش خويش را از جانب پروردگارشان دريافت مي کنند؛ ايشان نه از چيزي بترسند و نه اندوهگين خواهند شد.
رباخواري حرام است
[2:275] آنان که ربا مي خورند، در رديف کساني قرار دارند که تحت نفوذ و كنترل شيطانند. اين به دليل آن است که آنها ادعا مى كنند که ربا همان تجارت است. و حال آنکه، خدا تجارت را مجاز و ربا را حرام کرده است. بنابراين، هر کس به اين حکم پروردگار خود توجه كند و از رباخواري دست بردارد، مي تواند درآمد گذشته اش را نگاه دارد و قضاوتش با خداست. و اما کساني که در رباخواري اصرار ورزند، گرفتار دوزخ اند و تا ابد در آن ماندگارند.
[2:276] خدا ربا را محکوم مي کند و به صدقات، برکت مي بخشد. خدا هيچ کافر گناهکاري را دوست ندارد.
ضمانت الهي
[2:277] كسانى كه ايمان دارند و زندگى پرهيزکارانه اى را در پيش مى گيرند و نمازها (ارتباط با خدا) را به جا مي آورند و زكات (انفاق واجب) را مى دهند، پاداش خود را از جانب پروردگارشان دريافت مي كنند؛ آنها نه از چيزى بترسند و نه اندوهگين خواهند شد.
[2:278] اى كسانى كه ايمان آوردهايد، خدا را در نظر داشته باشيد و از هرگونه ربا خوارى خوددارى كنيد، اگر از مؤمنان هستيد.
[2:279] اگر چنين نکنيد، پس از جانب خدا و رسولش در انتظار جنگ باشيد. ولي اگر توبه کنيد، مي توانيد سرمايه خود را نگاه داريد، بي آنکه ستم کنيد، يا ستم ببينيد.
[2:280] اگر بدهکار قادر به پرداخت نباشد، صبر کنيد تا گشايشي حاصل شود. اگر از طلبي که داريد به عنوان صدقه صرف نظر کنيد، براي شما بهتر است. اگر فقط مي دانستيد.
[2:281] آگاه باشيد از روزى كه به سوى خدا بازمي گرديد و هر نفسى نتيجه تمام اعمالش را، بدون كوچک ترين بى عدالتى، دريافت مى كند.
معاملات مالي را بنويسيد
[2:282] اى كسانى كه ايمان آوردهايد، هرگاه براى مدتى به كسى وام مى دهيد، بايد آن را بنويسيد. كاتبى بي طرف آن را بنويسد. طبق تعاليم خدا، هيچ كاتبى نبايد از انجام اين خدمت امتناع ورزد. او بايد هنگامى كه بدهكار شرايط را ديكته مى كند، بنويسد. بايد خدا، پروردگارش را در نظر داشته باشد و هرگز تقلب نكند. اگر بدهكار از لحاظ فكرى قادر نباشد، يا ناتوان باشد، يا نتواند ديكته كند، سرپرست او بايد منصفانه ديكته كند. دو مرد بايد شاهد باشند؛ اگر دو مرد نباشد، پس يك مرد و دو زن كه شهادت آنها مورد قبول همه باشد.* به دليل آنكه، اگر يكى از زنان تحت تاثير قرار بگيرد و تبعيض قائل شود، ديگرى به او تذكر دهد. وظيفه شهود است كه هرگاه فرا خوانده شوند، شهادت دهند. از نوشتن تمام جزئيات و ذكر زمان پرداخت بدهى خسته نشويد، هر چند كه طولانى باشد. اين از نظر خدا منصفانه است و شهادت را مطمئن تر مى كند و هرگونه شك و ترديد را از بين مي برد. معاملات نقدى كه درجا صورت مي گيرد احتياجى به نوشتن ندارد، ولى بايد بر آنها شاهد بگيريد. به هيچ كاتب يا شاهدى نبايد در ازاى خدماتش آزارى برسد. اگر آنها را آزار دهيد، ستمگرى از جانب شماست. خدا را در نظر داشته باشيد و خدا به شما تعليم خواهد داد. خداست داناى مطلق.
Footnote
[2:283] اگر در سفر باشيد و كاتبى در دسترس نباشد، بايد وثيقه اي گذارده شود که پرداخت بدهي را تضمين کند. چنانچه به كسى به اين ترتيب اعتماد شده باشد، بايد وثيقه را موقع سررسيد آن بازگرداند و خدا، پروردگارش را در نظر داشته باشد. از شهادت دادن به آنچه شاهدش بوديد، خودداري نکنيد، هرکس شهادتي را کتمان کند قلبى گناهکار دارد. خدا از تمام اعمالتان كاملا آگاه است.
[2:284] آنچه در آسمان ها و زمين است، از آن خداست. خواه افكار درونى خود را آشكار كنيد، يا آن را پنهان نماييد، خدا شما را مسئول آنها مي داند. او هر كه را بخواهد، مي بخشد و هر كه را بخواهد، تنبيه مي كند. خداست قادر مطلق.
ميان هيچ يک از رسولان خدا فرق نگذاريد
[2:285] رسول به آنچه از جانب پروردگارش بر او نازل شد، ايمان آورده است و هم چنين مؤمنان. آنها به خدا، فرشتگان او، كتاب آسمانى او و رسولان او ايمان دارند: "ما هيچ فرقى ميان رسولان او نمي گذاريم." آنها مى گويند، ما مي شنويم و اطاعت مي كنيم.* پروردگار ما، ما را ببخش. سرنوشت نهايى به سوى توست."
Footnote
[2:286] خدا هرگز نفسى را بيش از توانايي اش تكليف نمي كند؛ هرچه خوبى كسب كند به نفع اوست و هرچه بدى كسب كند عليه اوست. "پروردگار ما، اگر فراموش مي كنيم و يا مرتكب خطا مى شويم، ما را محكوم نكن. پروردگارا، ما را از هر گونه كفرى عليه خودت حفظ فرما، تا مانند كسانى كه پيش از ما كفر ورزيدند، نباشيم. پروردگارا، ما را از ارتكاب به گناه پيش از آنكه براى توبه كردن دير شود، در امان بدار. از ما درگذر و ما را ببخش. تويى مولا و سرور ما. ما را بر مردم كافر پيروز گردان."